"Na zapadnom Balkanu, koji ima oko 19 miliona stanovnika, u rukama građana se nalazi više od 4,3 miliona komada oružja“, navodi se u jednoj analizi Centra za kontrolu malog i lakog naoružanja u jugoistočnoj i istočnoj Evropi (SEESAC). Po mnogim procjenama, ta brojka najvjerovatnije je značajno veća, pošto, kako priznaju u Centru, ne postoji precizna statistika.

Stanovnici Balkana po tradiciji robuju oružju, rađaju se, žive a često i umiru od pušaka i pištolja. To potvrđuju česta ubistva i obračuni među kriminalcima i građanima, kao i slučajne tragedije kada se oružje nađe u rukama maloljetnika koji ne znaju da rukuju puškama i pištoljima, a koje im se po kućama često nalazi na dohvat ruke.

Velike količine naoružanja dospjele su u ruke civila u vrijeme ratova devedesetih godina na prostorima bivše jugoslovenske federacije: na Kosovu, Crnoj Gori, Bosni i Hercegovini i Hrvatskoj. Oružje, čak i većeg kalibra, tada se prodavalo po bagatelnoj cijeni čak i na pijacama.

U Albaniji mnogi stanovnici su se dokopali oružja 1997. godine, kada su građani, u znak protesta zbog prevara sa štednim ulozima u državnim bankama, opljačkali mnoga vojna skladišta naoružanja. Velike količine oružja i municije, završilo je, ilegalnim kanalima, na Kosovu i u zapadnoj Makedoniji.

Prema procjenama albanskog analitičara Jonuza Kola, oko devet odsto građana te zemlje ilegalno posjeduje puške, pištolje i drugo oružje i municiju. Uz pomoć međunarodne zajednice u Albanija se sprovi akcija uništavanja zastarjelog naoružanja.

U Srbiji, Hrvatskoj i Crnoj Gori pokrenute su akcije za prikupljanje i uništavanje ilegalnog naoružanja, ili kada za to ima osnova, za njegovu legalizaciju. Ministarstvo unutrašnjih poslova Srbije, uz pomoć SEESAC i Evropske unije, u 2009. i 2010.godini uništilo je oko 55.000 komada viška ili zaplijenjenog oružja.

U Hrvatskoj je pokrenuta akcija s porukom “Manje oružja, manje tragedija“. Na taj način, Zagreb želi da podigne svijest građana da se oslobode robovanja prošlosti i da predaju ilegalno naoružanje. Slične akcije se najavljuju i u drugim državama zapadnog Balkana.

U SEESAC se istovremeno zalažu za dosljednu primjenu zakona, odnosno rigorozno kažnjavanje građana koji ilegalno posjeduju puške, pištolje, bombe i drugo naoružanje i municiju.

TANJUG/BL!N/fp