Prije 33 godine, hrabrošću Sarajlija, odbranjena je Bosna i Hercegovina... Bila je to prva velika bitka za glavni grad naše zemlje.
 

Bivša JNA i srpske paravojne formacije su na današnji dan, prije 33 godine, napale Sarajevo kako bi ovladale zgradom državnog Predsjedništva i eliminirale rukovodstvo Republike BiH.

I spriječene su u tome... Da je tada palo Predsjedništvo BiH, historija bi krenula drugim tokom.

Pucnjava iz automatskog oružja i eksplozije artiljerijskih granata satima su odjekivale Sarajevom. Mnogi građani u stvari nisu znali šta se tačno dešava. Po intenzitetu pucnjave i eksplozija bilo je jasno da se ne radi o uobičajenom puškaranju i sporadičnom granatiranju Sarajeva. 

Tadašnji predsjednik Predsjedništva BiH Alija Izetbegović vraćao se u BiH sa pregovora u Lisabonu, ali ga je na sarajevskom aerodromu zarobila bivša JNA. Predsjednik je odvezen u Lukavicu odakle su, u jeku najžešćih borbi, uspostavljene veze sa Radiotelevizijom Sarajevo.

U direktnom radijskom prijenosu dnevnika tadašnje Televizije Sarajevo, bh. ali i svjetska javnost je saznala da je Predsjedništvo BiH napadnuto, da je Komanda JNA u Sarajevu u okruženju, da je predsjednik države u zarobljeništvu, da se grad razara iz svih artiljerijskih oruđa i da se posredstvom medija pregovara o obustavi vatre i razmjeni. 

Javnost je slušala dramatičan dijalog između zarobljenog Izetbegovića i člana državnog Predsjedništva Ejupa Ganića: 'Alija, saslušaj jednu stvar… Zašto ti ne dodješ u Predsjedništvo?' Alija Izetbegović: 'Zato što mi ne daju da dodjem'.

Pokušaj specijalnih jedinica JNA da zauzmu zgradu Predsjedništva BiH kulminirao je na Skenderiji, gdje ih zaustavljaju Specijalna jedinica RMUP-a i Teritorijalna odbrana RBiH koju su činili građani Sarajeva.

Agresor je pokušao zauzeti i druge značajne objekte u centru grada, zgrade Skupštine i Općine Centar, s ciljem da eliminišu rukovodstvo Republike Bosne i Hercegovine.

Grad je ostao bez struje i vode, a bitka se vodila od 10 do 15 sati. Padale su granate, pucalo se iz automatskog naoružanja. Svijet su obišle fotografije zapaljenih sarajevskih tramvaja, zgrada koje gore.

Tog 2. maja oko 13 sati oklopna vozila i tenkovi krenuli su prema zgradama Predsjedništva i Skupštine Grada.

Suprotstavili su im se hrabri, ali neiskusni i veoma slabo naoružani branioci, članovi Patriotske lige, Vikićevi specijalci, rezervni sastav Policije, kao i novoformirane Teritorijalne odbrane.
Istog dana zapaljena je i zgrada glavne pošte u Sarajevu, koja je u potpunosti izgorjela i grad je ostao bez telefonskih veza.

Požar u pošti su izazvala dva uposlenika pošte, inžinjeri iz Beograda i Zadra, kako bi onesposobili poštu i komunikaciju u općinama Stari Grad i Centar.

Počinioci su uhapšeni nakon čega su priznali da su podmetnuli požar. Na kraju su razmijenjeni za pripadnike Armije BiH koje je zarobio agresor.

Predsjednik Izetbegović je razmijenjen 3. maja u Dobrovoljačkoj ulici, razmijenjen je za komandanta 2. vojne oblasti JNA Milutina Kukanjca.

Iako je Sarajevo od 5. aprila 1992. godine bilo izloženo svakodnevnom granatiranju, a njegovi stanovnici nemilosrdnoj snajperskoj vatri, 2. maj označio je jednu novu fazu rata - tada je postalo očito da se grad nalazi pod opsadom materijalno daleko nadmoćnijeg neprijatelja.

Opsada Sarajeva trajala je 1.425 dana. Pod snajperima, granatama, bez struje, vode, grijanja, slobode... bili su stanovnici Sarajeva i izdržali. Upornost da se grad odbrani i želja za preživljavanjem pobijedili su i Sarajevo nikad nije palo u ruke agresora. 

(DEPO PORTAL/ad)