Kinoteka BiH osnovana je u ratnim godinama kao nacionalna institucija od državnog interesa i jedan od dva ključna stuba očuvanja filmskog nasljeđa u Bosni i Hercegovini. Međutim, više od 30 godina kasnije, njen status ostaje nedefiniran. Kinoteka preživljava zahvaljujući neredovnim donacijama, dok stabilno finansiranje i rješavanje statusnih pitanja ostaju nedosanjani san.
Uz to, Kinoteka je suočena s prijetnjom deložacije iz prostora koje koristi, a odnos nadležnih institucija prema ovoj ustanovi često se doživljava kao maćehinski. Jedan od primjera je Fondacija za kinematografiju Federacije BiH, koja bi trebala biti ključni partner u razvoju filmske industrije i kulture. Međutim, izuzev rijetkih slučajeva, odnos ove institucije prema Kinoteci je mačehinski i ispod svakog civlizaijskog nivoa.
Jedna od takvih institucija je Fondacija za kinematografiju, ključna za razvoj filmske industrije i kulture u Federaciji BiH, pa samim tim i u BiH. Odnos ljudi koji su vodili ovu federalnu instituciju, osim rijetkih izuzetaka, svih ovih godina bio je sramotan.
Ovaj trend je, možda najdrastičnije, nastavio novi saziv Upravnog odbora Fondacije, koji je ove godine izdvojio 0 KM za podršku radu ove državne institucije. Pravdanje ovakvih odluka formalno-pravnim argumentima nikako ne može biti razlog za daljnje uništavanje i destrukciju Kinoteke BiH.
Utisak je da članovi Upravnog odbora (Mirna Milanović Lalić i Emina Ganić, kadrovi Naše stranke, te David Damjanović, predstavnik HDZ-a) i ne žele podržati Kinoteku. Previše su, kako se čini, zaokupljeni traženjem sredstava za usku interesnu grupu, koja pod krinkom Udruženja filmskih radnika BiH i njihovih streteških satelita sprovodi svojevrsni "filmocid" protiv filmske industrije i kulture u Sarajevu i Federaciji BiH. Zbog toga su ovi članovi Upravnog odbora Fondacije već sada moralno kompromitovani u očima većeg dijela filmske struke u BiH.
Na ovogodišnjem konkursu za komplementarne djelatnosti, Fondacija je dodijelila 40.000 KM za digitalizaciju filmskog nasljeđa Udruženju filmskih radnika BiH, iako to nije u opisu djetanosti i posla ovoga esnafsko-sindikalnog udruženja.. Ovim potezom dodatno su marginalizirane institucije poput Kinoteke BiH i Javnog preduzeća Filmski centar Sarajevo, koje su prema državnim i federalnim zakonima odgovorne za očuvanje filmskog nasljeđa.
Dramatično je i to što resorno Ministarstvo kulture i sporta, kao i sama Vlada FBiH, na sve ovo uopće ne reagiraju. Na taj način praktično postaju saučesnici u "filmocidu" koji trenutni Upravni odbor Fondacije za kinematografiju sprovodi nad ovim ključnim institucijama za razvoj filmske industrije i kulture u FBiH i BiH.
Dok Kinoteka BiH praktično odumire, slična sudbina prijeti i Filmskom centru Sarajevo, o čemu ćemo pisati u narednim tekstovima. Ove institucije, osnovane s ciljem očuvanja i razvoja filmske industrije i kulture, danas su simboli zanemarivanja i destrukcije kulturnog nasljeđa u Bosni i Hercegovini.
(DEPO Portal/ak)