Ogroman je bijes velikog broja filmskih radnika zbog rada Upravnog odbora Fondacije za kinematografiju koji je ovih dana objavio rezultate javnih poziva za podršku filmskoj industriji, produkciji i kulturi. Optužbe na rad Upravnog odbora Fondacije kreću se u rasponu od prigovora na formalno-pravni pristup pristiglim prijavama do ozbiljnih pritužbi za kršenje Statuta ovog tijela, pogodovanja povlaštenim aplikantima i sukoba interesa članova UO. Inače, članovi Upravnog odbora izabrani su uz političku podršku Naše stranke (Emina Ganić i Mirna Milanović Lalić) i HDZ-a (David Damjanović).

Rezultati (pogledati OVDJE) javnog poziva pokazuju da su dva aplikanta (Sarajevo Film Festival i Udruženje filmskih radnika BiH) dobila daleko najviše sredstava, iako u toj oblasti u FBiH djeluje veliki broj drugih organizacija, udruženja i filmskih radnika. Ono što upada u oči je potpuni nedostatak podrške za brojne festivale (Tuzla Film Festival, Filmski festival “Ivo Gregurević” Orašje, Mostar Film Festival, Festival animiranog filma NAP, Međunarodni filmski festival “Avant&Una” Bihać, Omladinski festival Sarajevo i druge) koji već godinama djeluju u FBiH, što veliki dio filmske zajednice u Bosni i Hercegovini smatra svojevrsnim filmocidom i uništavanjem filmskog stvaralaštva i kulture van Sarajeva.

Žalbu na ovu odluku Fondacije, između ostalih, poslao je i osnivač i direktor Filmskog festivala “Avant&Una” Mirsad Ćatić. Taj festival, jedini te vrste u Unsko-sanskom kantonu, održava se uspješno već šest godina i, zbog svoje tematske specifičnosti, prepoznat je u BiH, regiji i Evropi.

U svojoj žalbi Ćatić iznosi niz ozbiljnih optužbi i detaljno argumentarnih propusta Upravnog odbora, koje se odnose na netransparentno vođenje procedure javnog poziva, kršenje Statuta Fondacije i pogodovanje povlaštenim korisnicima.  

Zbog interesa javnosti za ovu temu, njegovo saopćenje prenosimo u cijelosti:

Udruženje za podršku kulturnih i prirodnih vrijednosti “BOSLAND“ 

Produkcija: Bihać Avantura Film Festivala „Avant & Una“ 

5. Korpusa bb (Kulturni centar Bihać)

[email protected]

tel 063 292 810

Bihać

Federalno ministarstvo kulture i sporta

Putem- Fondacije za kinematografiju

Obala Maka Dizdara 2

Sarajevo

PREDMET: ŽALBA na Odluku Upravnog odbora Fondacije za kinematografiju Broj: 04-3-282/24       

                                            od 4.12.2024. godine (primjenjiva od 05.12.2024.)

Žalba se ulaže u predviđenom roku definiranom ODLUKOM O IZBORU KORISNIKA SREDSTAVA FONDACIJE ZA KINEMATOGRAFIJU (na dalje Odluka)  po provedenom Javnom pozivu za izbor korisnika sredstava Fondacije za kinematografiju za pozicije sufinanciranja komplementarnih djelatnosti za 2024. godinu.

Osnov za Žalbu na spornu Odluku je Statut Fondacije za kinematografiju i važeći PRAVILNIK O PROCEDURAMA I KRITERIJIMA ZA IZBOR KORISNIKA SREDSTAVA FONDACIJE ZA KINEMATOGRAFIJU (na dalje Pravilnik)

Uvidom u obavijesti  na stranici Fondacije za kinematografiju vidljivo je da UG „BOSLAND“ iz Bihaća ispunjava sve formalno-pravne uslove definirane Javnim pozivom i odredbama Pravilnika kroz član 47.

 Članak 47. (Financiranje organizacije festivala i filmskih smotri u Federaciji BiH)

(1) Sredstva Fondacije, sukladno sa godišnjim planom rada Fondacije, mogu se dodijeliti za organizaciju festivala i filmskih smotri na teritoriji FBiH.

(2) Obavezna eliminatorna dokumentacija potrebna za izbor u ovoj kategoriji filmskog stvarateljstva je:

a) popunjena prijava na natječaj Fondacije - original;

b) detaljan proračun;

c) financijska konstrukcija ili plan financiranja projekta (ugovori, potvrde, odluke, pisma namjere o

obezbijeđenim ili dogovorenim sredstvima) - kopije;

d) detaljan opis projekta;

e) rješenje o registraciji producentske ili distributerske kuće - original ili ovjerena kopija;

f) Statut ili Odluka o osnivanju - kopija;

g) bankovna potvrdu o solventnosti - original ili ovjerena kopija;

h) bilans stanja i bilans uspjeha u prethodnoj godini - kopija;

i) ugovor sa bankom ili potvrda o otvorenom transakcijskom računu - kopija;

j) ostala dokumentacija koja se ocijeni relevantnom za izbor korisnika sredstava.

UG „Bosland“ je ispunilo sve tražene i dodatne uslove i sa preko 100 listova materijala dokumentovalo validnost realizovanog projekta 6. Avantura Film Festival, što ga je uvrstilo u aplikante koji zadovoljavaju formalno pravne uslove.

Žalba se ulaže na spornu Odluku UO Fondacije iz slijedećih razloga:

1. Netransparentnost rezultata 

Iz javne obavjesti nije vidljivo zbog čega UG „BOSLAND“ nije dobilo potporu za Festival iako je zadovoljilo sve potrebne kriterije. Praksa je da svi organi Federacije koji po Javnim pozivima dodjeljuju novac poreskih obveznika, obavještavaju aplikante koji nisu dobili potporu i time im omogućuju da ulažu precizan prigovor ili žalbu na Odluku o dodjeli sredstava.

Na ovakvu netransparentnu Odluku UO Fondacije je moguće uložiti Žalbu samo na osnovu vidljivih statutarnih prekoračenja i nepoštivanja Pravilnika pa stoga je i Žalba usmjerena ka onome što je vidljivo.

U Pravilniku o preocedurama i kriterijima je definirano šta aplikant sve treba da zadovolji i koliki broj bodova da osvoji da bi ušao u proceduru o davanju podrške pa je iz sporne Odluke apsolutno nevidljivo šta je uzrok da se projekat ne podrži, iako je zadovoljio tražene kriterije. 

Pravilnik, Članak 9. (Principi financiranja filmskih projekta) Financiranje filmskih projekta zasniva se na sljedećim principima: 

(1) Transparentnost: Procesi i kriterijumi dodjele sredstava su otvoreni i javno dostupni s ciljem osiguranja pravičnosti i objektivnosti u odlučivanju.

Sporna Odluka UO Fondacije o dodjeli sredstava je predstavljena tabelarno, a u tabeli su samo dva aplikanta i nema kolone za bodove niti objašnjenja zašto su oni dobili a ostali nisu dobili sredstva. 

Tačka  4. Organizaciju festivala i filmskih smotri na teritoriji FBiH – Ukupan iznos 592.500,00 KM/ Minimalan iznos: 10.000,00 KM/ Maksimalan iznos: 350.000,00 KM 

1. Udruženje Obala Art Centar 30. Sarajevo Film Festival, Internacionalni festival natjecateljskog tipa 350.000,00 KM 

2. Kino Video Klub Amater, Široki Brijeg 25. Mediteran film festival 88.000, 00 KM 

Po objavljenoj tabeli su vidljiva samo dva subjekta, kojima je podijeljen sav raspoloživi novac namijenjen za organizaciju festivala u Federaciji BiH.

S obzirom da se u javno objavljenom Pravilniku o procedurama i kriterijima jasno definiraju kriteriji, stoga jasno slijedi da se oni moraju javno i konkretno materijalizovati kroz bodovanje i transparentno prikazati javnosti na osnovu kojeg broja bodova  su dodijeljena javna sredstva, koji su  kriteriji za visinu dodijeljenih sredstava i koji subjekti nisu podržani i zbog čega.

Po ovakvoj spornoj Odluci UO i tabelarnom prikazu ispada da nije bilo više aplikanata. A bilo ih je.

Sporna Odluka UO je zanemarila ostale aplikante i stiče  se dojam da niko od aplikanata nije prešao bodovni prag od 51 bod, osim dva subjekta i da ostale subjekte nije moguće podržati, što je u suprotnosti sa Statutom Fondacije i Člankom 9. tačkom (6) Pravilnika koja govori o mogućnosti podrške ako subjekti pređu bodovni prag.

Ovakva sporna Odluka UO je u suprotnosti sa navedenim članovima i čini je netransparentnom i  neusklađenom sa Pravilnikom koji definira transparentnost kroz navedeni Članak 9. i bodovanje kroz članak 48.

Očekujemo da se sporna Odluka na transparentan način elaborira i stekne uvid u bodovne listu i kriterije po kojima je data podrška te vjerujemo da će transparentnost rezultuirati i drugačijom pravednom raspodjelom podrške. 

2. Nepoštivanje Statuta Fondacije i Pravilnika u vezi Članka 4. (Namjena sredstava) 

Sporna Odluka UO Fondacije je u suprotnosti sa sa Statutom u poglavlju III i Članu 3. 

III- ClLJEVI I DJELATNOST FONDACIJE

Član 3.

Osnovni cilj Fondacije je podsticanje, stimulisanje, razvoj i unapređivanje filmskog stvaralaštva i filmske proizvodnje, a naročito u domenu:

- stvaranja scenarističke građe,

- zaštite, čuvanja i prezentiranja filmske baštine,

- snimanja arhivske filmske građe, 

- organizovanja filmskih manifestacija,

U navedenom  Člana 3. su jasno i semantički nedvosmisleno definirani ciljevi Fondacije: podsticanje, stimuliranje, razvoj i unaprijeđenje filmskog stvaralaštva, u šta po Statutu spada i organizacija filmskih manifestacija, a spornom Odlukom se:

- umjesto podsticanja UO Fondacije omalovažava rad filmskih radnika koji su po 6. put uspješno realizovali  Avantura Film Festival u Bihaću, ulažući lična sredstva, rad produkcije bez naknade i uz skromnu potporu lokalne zajednice.

- umjesto stimuliranja UO Fondacije kažnjava realizatore Festivala ne dajući im nikakvu podršku, iako su ispunili kriterije za dodjelu podrške.

- umjesto razvoja i unapređenja filmskog stvaralaštva u Unsko-sanskom Kantonu i FBIH, UO Fondacije sprečava razvoj filmskog stvaralaštva u USK, guši Festival s namjerom da ga ugasi.

Pravilnik, Članak 4. Sredstva Fondacije se koristite za poticanje i pomaganje sljedećih aktivnosti:

a) stvaranje scenarističke građe;

b) promocija, cirkulacija, distribucija i prikazivanje domaćeg filma;

d) međunarodna suradnja u oblasti kinematografije;

f) organizacija filmskih festivala;

g) stručno usavršavanje u oblasti kinematografije;

UG“BOSLAND“  je dokazalo da ispunjava i uslove Članka  4. Pravilnika u navedenim tačkama te je jasno da  Članak 4. Pravilnika nije ispoštovan, jer Odlukom UO nije dat poticaj niti pomoć Festivalu, i s pravom očekujemo da se Žalba uvaži, ispoštuju Statut Fondacije i Pravilnik te osigura poticaj za realizovani Festival.

3. Nepoštivanje Statuta o vrednovanju projekata i utvrđivanje liste prioriteta

Sporna Odluka UO je u direktnoj suprotnosti sa Članom 15. Statuta Fondacije. 

Član 15.

Žiri Fondacije obavlja naročito sljedeće poslove:

- vrednuje sve projekte prispjele na Konkurs za izbor korisnika sredstava Fondacije,

- utvrđuje vrijednosnu listu prioriteta za finansiranje u svakoj od konkursnih kategorija,

- vrši i druge poslove u skladu sa općim aktom Fondacije.

Obzirom da se Odluka UO u svojoj preambuli poziva na Statut Fondacije iz 2008. godine, gdje nisu navedeni eventualni anexi na važeći Statut, kojim su promijenjene odrednice Statuta koje bi omogućile ovakvo djelovanje UO, iz predočenog Člana 15. je jasno propisano ko obavlja navedene poslove i niti jednom riječju se ne pominje UO kao organ koji vrši vrednovanje i utvrđuje listu.

Očito da je osnivač Fondacije imao u vidu da  struktura UO Fondacije ne mora biti strukovno tijelo, kao štu su aktualni članovi UO Fondacije većinski pravne struke, pa je definirao Žiri kao strukovno tijelo koje vrednuje sve prispjele projekte u svakoj od konkursnih kategorija.

Nadalje niti u jednom članu Statuta Fondacije nije definirano da strukovne poslove Žirija obavlja UO Fondacije iako je UO to učionio kroz Pravilnik  u Članku 48. uprkos Statutu Fondacije. 

 Pravilnik, Članak 48. (Bodovanje festivala i filmskih smotri u FBiH)

(2) Nakon analize svakog projekta, apliciranom na Natječaj za odabir korisnika sredstava za pozicije festivala i filmskih smotri u FBiH, Upravni odbor zajednički odlučuje o bodovanju projekta po dolje navedenoj tabeli.

Čak i da postoji anex Statuta u kojem UO Fondacije obavlja poslove Žirija, Tačka (6) semantički vrlo jasno i nedvosmisleno objašnjava da je projekat koji ima zbir bodova preko 51 moguće financijski podržati, što se može blago ali ne i potpuno dovesti u vezu sa jasnim statutarnim ciljevima Fondacije: podsticanje, stimuliranje, razvoj i unaprijeđenje filmskog stvaralštva i što ne asocira da se nikako ne podrži aplikant koji ispuni tražene uslove.

Pravilnik, Tačka (6): Ako je ukupan zbroj bodova 51 i veći, projekat je moguće financijski podržati.

Iz Članka 48. (Bodovanje festivala i filmskih smotri u FBiH) tačka (7) jasno proizilazi obaveza kreiranje rang liste sa pripadajućim brojem bodova.

(7) Od projekata koji imaju 51 i više bodova, bit će kreirana lista s pripadajućim brojem bodova silaznim redoslijedom. 

Iz konkretnog primjera o  bodovanju UG „BOSLAND“, a na osnovu Pravilnika i dostavljenih dokaza, je jasno vidljivo da broj bodova osigurava potporu Festivala. 

Iz priloženog je jasno vidljivo je UG „BOSLAND“ ostvario u 9 tačaka 70 bodova od mogućih 85, a nakon sporne i diskriminirajuće tačke;

7. Festival podržan od strane EU programa Kreativna Evropa 

NE                         0                       Maksimalan broj bodova 15

U konačnici od 100 mogućih UG „BOSLAND“ je ostvario minimalno 70  do 75 bodova, što mu u skladu sa Statutom fondacije Član 3 i Člankom 4. Pravilnika daje pravo da bude financijski podržan.

Shodno navedenim žalbenim razlozima o spornoj Odluci UO Fondacije, očekujemo korekciju sporne Odluke i davanje potpore Festivalu.

4. Sporna i diskriminirajuća tačka sedam iz liste za bodovanje

Precizno navođenje samo jedne međunarodne organizacije sa kojom mora biti potpisan Ugovor o podršci je suprostavljeno svim pozitivnim propisima koji definiraju oblast pogodovanja u Javnom pozivu.

Pravilnik, tačka 7. Festival podržan od strane EU programa Kreativna Evropa - 

Dokaz Ugovor o podrci za izdanje koje se prijavljuje ili za prethodno izdanje      Ne 0    Da 15  bodova                                                                                            

Ovom uslovljenom klauzulom se jasno favorizuju subjekti koji imaju takvu podršku, a isključuju drugi subjekti koji imaju podršku drugih međunarodnih subjekata.

Ovakva odrednica bodovnog kriterija jasno pogoduje SFF-u koji je vezan i za tu organizaciju te se stvara nelojalna konkurencija i monopol u odnosu na sve ostale festivale u Federaciji BiH i daje mu izraženu bodovnu prednost kroz privilegovani status uslovljen preciznom odrednicom samo jedne međunarodne organizacije, iako ih je mnoštvo koje podržavaju filmske festivale.

Očekujemo da se u spornoj Odluci UO Fondacije koriguje diskriminirajuće bodovanje i uvaže dokazi UG „BOSLAND“ o Ugovornoj suradnji i popori partnera kroz projekat EU komisije „ EU YOUTH CINEMA: GREEN DEAL i na osnovu toga da adekvatna potpora Festivalu.

5. Sukob interesa

U Statutu Fonadcije je vrlo jasno definirano šta je sukob interesa i kakvo je postupanje UO u tim situacijama:

Član 10.

U slučaju sukoba interesa predsjednika ili člana Upravnog odbora, proisteklog iz članstva u nekom tijelu ili organu, ili ličnim odnosom s nekom osobom ili institucijom u vezi sa predmetom rasprave i odlučivanja Upravnog odbora, predsjednik, odnosno član, obavezni su iskazati sukob interesa.

U slučaju sukoba interesa predsjednika ili člana Upravnog odbora, Upravni odbor ne može odlučivati o tom pitanju, o čemu je dužan obavijestiti podnosioca zahtjeva.

Iz biografija članova UO i njihovog trenutnog poslovnog odnosa je vidljivo i lako dokazivo da su u sukobu interesa po više osnova:

- kao dugogodišnji suradnici u realizaciji SFF-a na visokim direktorskim pozicijama,

- kao prijatelji,

- kao pravni zastuptnici asocijacije UFR u sporovima sa teleoperaterima koji podržavaju SFF.

Dakle iz Člana 10. Statuta Fondacije je vidljivo da su SFF i UFR trebali biti obaviješteni o sukobu interesa člana ili članova UO Fondacije i da UO u skladu sa Statutom nije mogao razmatrati aplikaciju SFF i UFR.

Sporna odluka je direktno prekršila odredbe Statuta Fondacije te očekujemo da se preispita sukob interesa članova UO Fondacije i njihova pristrasnost pri odlučivanju.

U konačnici eleborirana Žalba je uložena na spornu Odluku UO Fondacije jer je u suprotnosti sa Statutom Fondacije za kinematografiju i odredbama Pravilnika što je i rezultiralo spornu Odluku baziranu na sukobu interesa članova UO, pogodovanju SFF, netransparentnosti, ponižavajućem odnosu prema ostalim aplikantima u raspodjeli javnih sredstava, favorizovanju samo dva Festivala, tendeciozanom gušenje ostalih Festivala.

Shodno žalbenim navodima sporne Odluke UO Fondacije tražimo pisani odgovor po svakom navodu Žalbe kao i mogućnost uvida u bodovanje UG „BOSLAND“ i ostalih aplikanata u cilju sticanja uslova za eventualni nastavak zakonskog pravnog djelovanja u cilju zaštite prava UG „BOSLAND“ od zloupotrebe položaja UO Fondacije, kršenja normativnih akata i pozitivnih zakoskih propisa pri odlučivanju po Javnnom pozivu za podršku Festivalima.

S žaljenjem konstatujemo da je pored žalbenih pravno-procederulanih propusta sporne Odluke UO, ona je u svojoj biti nemoralna jer nedavanjem podrške jedinom filmskom festivalu u Unsko-sanskom kantonu, pokazuje tendenciju omalovažavanja svih žitelja USK, truda i htijenja filmskih radnika Unsko-sanskog kantona da promoviraju i podstiču filmsku djelatnost u tom dijelu Federacije BiH, a da istovremeno bogato nagrađuju sa enormnim iznosima festival koji je već dobio izdašnu potporu svih nivoa vlasti pa i Vlade Fedearacije, Federalnog ministarstva kulture i sporta i sada Fondacije. Nije li „malo previše“?!

Vjerujemo da će Žalba biti usvojena i da neće polučiti sudski epilog nego razumnu i pravednu korekciju sporne Odluke ili novu Odluku kojom će UG“BOSLAND“ ostvariti ravnopravno pravo na potpru za realizovani 6. Avantura Film Festival.

Bihać 10.12.2024.godine                                          

Predsjednik Mirsad Ćatić

DEPO Portal će se u narednim danima baviti ovim vrućom temom, ali i ukupnom, vrlo kritičnom situacijom u oblast filmske industrije u Biosni i Hercegovini koja izaziva veliki interes kulturne, ali i šire javnosti.

(DEPO Portal/ak)