Cijene martovskih fjučersa za gas u Evropi skočile su na 1.400 dolara za hiljadu kubnih metara, što je 35 odsto više u odnosu na zatvaranje od juče, pokazuju podaci berze ICE.

Početna cijena je bila skoro 1.170 dolara, za nekoliko trenutaka kotacije su skočile na 1.389,7 dolara, što je 35% više od cijene poravnanja prethodnog dana, kada je bilo 1.038,6 dolara. Gas za isporuku u martu ugovaran je na holandskom TTF čvorištu po cijeni od 1.414,5 dolara za hiljadu kubika.

Podsetimo, ranije je i Dmitrij Medvedev upozorio da bi cijena gasa za Evropske potrošače mogla da košta 2.000 dolara. Predsjednik Srbije Aleksadandar Vučić rekao je da bi to za Srbiju bilo neizdrživo.

Istovremeno, Rojters javlja da je protok prirodnog gasa kroz gasovod Jamal-Evropa ka Poljskoj prepolovljen danas, i da se za sada ne zna da li je smanjenje protoka povezano sa razvojem situacije u Ukrajini, gdje je Rusija pokrenula, kako je saopšteno, specijalnu vojnu operaciju.

Ukrajina je druga velika tranzitna ruta za izvoz ruskog gasa u Evropu, dodaje britanska agencija i napominje da je ruska državna gasna kompanija Gasprom odbila zahtjev za komentarom, prenosi BiznisInfo.

Napad Rusije na Ukrajinu iziskuje poteze energetski bogatih zemalja Zaljeva

Napad Rusije na Ukrajinu odjeknuo je u energetski bogatim zemljama Zaljeva, gdje se najveći proizvođači nafte i plina suočavaju s ekonomskim i političkim dilemama kada se radi o ublažavanju visokih cijena i smanjenju nestašice u Evropi, navodi AFP.

Kako su cijene nafte prešle granicu od 100 dolara po barelu, a rizici od poremećaja u snabdijevanju i dalje rastu, oči u Evropi su sve više usmjerene na naftne gigante Saudijsku Arabiju i Katar, jednog od najvećih izvoznika prirodnog gasa.

A kalkulacije u Rijadu i Dohi su mnogo nijansiranije od maksimiziranja finansijske dobiti od rastućih cijena, budući da su tržišna ograničenja i savezi i sa Zapadom i sa Rusijom također izrazito važni.

- Katar i Saudijska Arabija suočavaju se sa realnošću u kojoj je velika potražnja za njihovim glavnim izvoznim proizvodom - rekla je za AFP Karen Young, direktorica Programa za ekonomiju i energiju na Bliskoistočnom institutu u Washingtonu.

Pojasnila je da povećanje kapaciteta proizvodnje nafte i transporta dodatnih zaliha tečnog prirodnog gasa ,nije tako jednostavan proces".

- Uslovi za ulaganje ni za jednu od zemalja nisu tako povoljni niti su one spremne da glume superheroja u situaciji kolapsa dotoka ruske nafte i gasa u Evropi ili na globalnom nivou - dodala je Young.

Ruski gas čini oko 40 posto evropskog tržišta, ostavljajući ga tako visoko izloženim poremećajima u opskrbi koji su rezultat sukoba.

Slična logika se odnosi i na 2,3 miliona barela ruske sirove nafte koja se svakodnevno kreće ka zapadu kroz gasovodnu mrežu.

Neki u Evropi i Sjedinjenim Državama su se nadali da bi Katar, jedan od najvećih svjetskih izvoznika ukapljenog prirodnog gasa (LNG-a), mogao privremeno preusmjeriti izvoz namijenjen azijskim tržištima.

U međuvremenu, neki veliki uvoznici nafte pozvali su OPEC+ alijansu zemalja proizvođača da pojačaju proizvodnju i da se izvrši pritisak na zemlje poput Saudijske Arabije da iskoriste dio svojih slobodnih kapaciteta.

Ali ove dvije ultra-bogate zaljevske zemlje, kao i druge susjedne zemlje koje proizvode energiju, pažljivo biraju svoje poteze.

Katar je jasno stavio do znanja da ima malo ili nimalo dodatnih izlaznih kapaciteta LNG-a i da postoje ograničenja u tome koliko se snabdijevanje može preusmjeriti iz postojećih ugovora, čak i ako se uzme u obzir spremnost primarnih kupaca.

Na samitu izvoznika gasa u Dohi, koji je ove sedmice zasjenjen pogoršanjem krize oko Ukrajine, glavni dobavljači, među kojima je i Rusija, rekli su da ne mogu garantirati cijene ili isporuke, javlja agencija FENA.

(DEPO PORTAL/ad)