Vitamin C je vitamin koji se najčešće povezuje s virusnim infekcijama. Najznačajniji je antioksidans kod sisara i dok je njegov redovan unos u preporučenim dnevnim dozama od 75-110 mg bitan za održavanje normalne funkcije imunog sistema i antioksidativnog kapaciteta u borbi protiv uzročnika bolesti, noviji podaci podržavaju ulogu nešto viših doza vitamina C u prevenciji, ali i zbrinjavanju virusnih infekcija kod ljudi.
Na osnovu većeg broja istraživanja, za održavanje dovoljno visokih koncentracija vitamina C u organizmu preporučuje se dnevni unos iznad 200 mg vitamina C kod mladih zdravih ljudi, odnosno iznad 400 mg kod bolesnih ili starijih osoba odnosno osoba koje imaju niži kapacitet apsorpcije vitamina C, piše portal Prvo zdravlje.
Uticaj visokih doza
Veliki broj istraživanja ukazao je da vitamin C povećava otpornost organizma na infekcije izazvane bakterijama, virusima i protozoama (ili ih ublažava) te reducira učestalost komplikacija. Vitamin C dokazano skraćuje trajanje nekih virusnih infekcija, a postojeći dokazi uključuju i redukciju jačine i trajanja simptoma, naročito onih najtežih.
Dodavanje vitamina C može skratiti trajanje prehlade za trećinu, a korist je izraženija kod mlađih osoba. Poznato je da se tokom prehlada smanjuje nivo vitamina C u leukocitima, što je osnova za korištenje viših doza vitamina C u dodacima prehrani. U nekim studijama je pokazano i da više doze vitamina C imaju jače djelovanje.
U smislu prevencije, važno je podsjetiti da je vitamin C aktivno uključen u stvaranje efikasne anatomske strukture i funkcioniranja nosne i želučane sluznice (npr. kontrola lučenja sluzi), a neophodan je u održavanju integriteta epitela. Ove dvije uloge doprinose jačanju biofizičke i hemijske barijere protiv virusnih infekcija, naročito respiratornih.
Vitamin C je potentan virusni inhibitor koji dobiva sve više pažnje kao zaštitnik od prehlada i gripe, a ograničeni broj dokaza sugeriraju da vitamin C može predstavljati koristan doprinos u tretmanu COVID-19.
U ispitivanjima na modelima životinja, uočeno je da je manjak vitamina C obrnuto proporcionalan porastu plućne patologije kod infekcija virusom gripe. Smatra se da vitamin C inhibira razvoj virusom inducirane pneumonije, što se može pripisati njegovoj ulozi u pozitivnoj regulaciji produkcije određenih medijatora upale. Podaci potvrđuju da, kada se primijeni u ranom stadiju gripe, značajno reducira virusnu infiltraciju u plućno tkivo, što odgovara smanjenom lokalnom upalnom odgovoru.
Podnošljivost peroralnih doza ograničena je dozno-ovisnim gastrointestinalnim neželjenim efektima vitamina C (smatra se da je gornja granica podnošljivosti oko 2.000 mg vitamina C dnevno) što nije ograničavajući faktor kod intravenske primjene koja bilježi trend rasta, naročito u tretmanu virusnih infekcija. Uočeno je da primjena visokih intravenskih doza skraćuje vrijeme koje kritično bolesni pacijenti provedu na mehaničkoj ventilaciji kao i dužinu njihovog boravka u jedinicama intenzivne njege za četvrtinu.
Najbolji izvori vitamina C
Vitamin C se u najvišim koncentracijama nalazi u organima životinja, prije svega u bubrezima. Među biljkama ga najviše sadrži citrusno voće (naranče, grejp, limun), nar, kivi, jagode, ribizle, borovnice, ananas, dinja, mango, papaja, crvena i žuta paprika te tamnozeleno lisnato povrće (raštika, špinat, repa, kelj), brokula, grašak, paradajz i krompir, ali u količinama nedovoljnim za terapijsku primjenu viših doza.
Doze od 500 mg su dostupne u modernoj formi tableta za žvakanje u dodatku prehrani pod nazivom CVit® koje omogućavaju bolju apsorpciju i bolju podnošljivost u odnosu na standardne farmaceutske forme.
(DEPO PORTAL/ad)