Lijek za liječenje tuberkuloze kojom je zaražena 1/3 svjetske populacije, a koja godišnje uzme 1.6 miliona života, moglo bi biti naučno otkriće Dženana Kovačića, studenta Internacionalnog Burch univerziteta, mladog naučnika, inovatora
Potencijalni način liječenja tuberkuloze inovacija je Dženana Kovačića, studenta druge godine Odsjeka za genetiku i bioinženjering na Internacionalnom Burch univerzitetu, naučnika i pobjednika prvog takmičenja za bh. inovatore. Riječ je o takmičenju bh. mladih inovatora “Falling Walls Lab Sarajevo 2019”. Njegova inovacija će se naći u novembru i na međunarodnom takmičenju u Berlinu. Nada i krajnji cilj ovog mladog inovatora je napraviti lijek, kako je rekao, za najsmrtonosniju zaraznu bolest u ljudskoj historiji.
Ideju da razvija lijek za tuberkulozu dobio je u trećem razredu srednje škole, obzirom da je išao u medicinsku srednju školu, gdje je imao dodira sa različitim medicinskim slučajevima tokom prakse, ali i kroz izučavanja teorije iz stručnih predmeta kaže Dženan i dodaje: “Saznao sam da je tuberkuloza civilizacijski problem koji se samo pogoršava, počeo sam se pitati zašto je to tako. Odgovor me je fascinirao, te je izazvao znatiželju koja me je dovela ovdje gdje se trenutno nalazim”, na pragu otkrića lijeka.
Jedinstvena prilika da predstavi inovaciju koju je u međuvremnu razvio, Dženan je dobio na takmičenju za koje kaže da je životna prilika za inovatore koji žele svoje ideje iznesu na svjetsku pozornicu: “Osvajanje prvog mjesta mi je dalo priliku da učestvujem na jednoj od najvećih i najviše cijenjenih naučnih konferencija, čija je sama svrha spajanje inovatora i vizionera sa industrijskim i akademskim divovima današnjice. Samo eksponiranje na svjetskoj pozornici ispred najvećih naučnika današnjice je neprocjenjivo, te definitivno prilika čije mudro korištenje može da promijeni i unaprijedi čitavu naučnu karijeru jedne mlade osobe. Također, spojio sam se s vrhunskim naučnicima sa kojim trenutno radim na nekoliko izuzetno velikih projekata iz polja medicine”, ističe Dženan.
Put za razvijanje ideje nije bio jednostavan jer se naučni svijet razvija brzo, te bez pristupa vrhunskim ustanovama, naučnicima izuzetno teško i obeshrabrujuće je krenuti u polje inovacija. “Suočio sam se sa neuspjehom i frustracijama u svim svojim istraživačkim projektima. Moja prilika za razvijanje ideje desila se dolaskom na Burch univerzitet gdje sam dobio sve ono što je do tada bilo obeshrabrujuće u ostvarivanju ideje, vrhunsku laboratoriju, profesore, kontakte, podršku. Naučio sam da je ključno voditi se činjenicama na kojima je nastala ideja, mudrost i smirenost su isto ključni, ali uz disciplinu rad i trud, rezultati će doći”, ističe Dženan.
Pronalazak naučno-istraživačkog tijela sa kapacitetima da izvedu jednu ovakvu studiju za upotrebu lijeka sljedeći je Dženanov izazov jer opasnost tuberkuloze, te priroda ove studije je takva da nema previše ustanova na svijetu koje se bave ovim problemom.
“Ohrabrujuće je to da ipak uz pomoć IBU stupam u kontakt sa određenim farmaceutskim kompanijama i istraživačkim grupacijama sa interesima u istraživanju smrtonosnih zaraznih bolesti. Podrška mojih profesora, mog univerziteta, te bilo koga ko može da doprinese u koračanju naprijed je poželjno i neprocjenjivo jer je lijek je trenutno jedino potrebno fizički napraviti. Kompjuterske simulacije na osnovu kojih sam dolazio do zaključaka i pretpostavki u vezi samih fizičkih i hemijskih osobina lijeka, treba testirati na živim tkivima, u teoretskom smislu je ipak spremno”, ponosno ističe Dženan.
Otprilike trećina svjetske populacije ima tuberkulozu, što je alarmirajuće, a broj oboljelih samo raste. “Cilj svega ovoga jeste, najjednostavnije rečeno, eradikacija tuberkuloze - da se tuberkuloza svede na oboljenje jednako rijetko kao npr. dječja paraliza. Ako ovo zaživi, vrijednost nano-tehnologije kao nezamjenjive komponente u medicini će postati neupitna, te ćemo moći liječiti čitav niz zaraznih i malignih oboljenja koristeći tehnologiju budućnosti, a ne tehnologiju prošlosti”, zaključuje Dženan.
(DEPO PORTAL, BLIN MAGAZIN/md)