U sklopu međunarodne manifestacije „Evropski dani jevrejske kulture 2017“ večeras je u Sarajevu otvorena izložba Nacionalne biblioteke Izraela pod nazivom “Dijaspora”, što je ujedno i tema ovogodišnjeg izdanja ove manifestacije.

 

Nakon otvaranja ove postavke, a u organizaciji Jevrejskog kulturno-prosvjetnog i humanitarnog društva "La Benevolencija" i Jevrejske opštine u Sarajevu, koji i ove godine sudjeluju u Evropskim danima jevrejske kulture, upriličeni su predavanje o temi “Sefardska muzika u Bosni i Hercegovini”, koje je održao David Kamhi, profesor Muzičke akademije u Sarajevu u penziji, te projekcija filma “Sarajevo mi sevdad de oro” (Sarajevo moj grad od zlata), autorice Klare Pelja. 

 

Dobrodošlicu sudionicima spomenutog programa poželio je predsjednik Jevrejskog kulturno-prosvjetnog i humanitarnog društva "La Benevolencija" Jakob Finci, istaknuvši da se radi o manifestaciji tokom koje se 'otvaraju' vrata jevrejskih zajednica, opština, hramova i muzeja širokom krugu posjetitelja.

 

Refereirajući se na temeljnu temu manifestacije koja je ove godine posvećena dijaspori, Finci je Feni kazao da je prva dijaspora koja se uopće u historiji pominje upravo jevrejska dijaspora nastala prije više od dvije hiljade godina, ali da se ta pojava kasnije veže i za mnoge druge narode, uključujući i građane BiH koji su napustili zemlju prije, tokom i nakon rata devedesetih godina prošlog stoljeća.

 

- Radi se o temi koja bi trebalo svakoga da zanima, jer svako treba da zna šta se može desiti i šta se dešavalo drugima - precizirao je Finci, podsjećajući na iskustvo Jevreja koji u dijaspori žive i dijele sudbinu s drugima, ali ne na način asimilacije, nego na način integracije u nova društva u kojima nastoje očuvati vlastiti identitet i dati doprinos razvoju zemalja u koje su doselili, postajući korifeji/nositelji naučnog i kulturnog razvoja uopće.

Po njegovim riječima, upravo u tom je i značaj izložbe koja svjedoči o životu Jevreja u zajednici i njegovanju sjećanja na zajedničku im domovinu, te istaknutim ličnostima i fragmentima iz svakodnevnog života.    

 

U osvrtu na predavanje o temi “Sefardska muzika u Bosni i Hercegovini” profesor David Kamhi kazao je da se radi o muzici koja predstavlja kompilaciju onog što su Jevreji donijeli iz Biblijskog vremena, prije nego što su došli u Španiju, a gdje su se ti elementi spojili sa nekim elementima arapske i kršćanske muzike, svjedočeći jedinstvo različitosti.

 

- Ima sefardskih romansi/pjesama koje su veoma slične sevdalinci, ali opet postoji razlika o čemu svjedoče etnomuzikolozi - kazao je Kamhi za Fenu, podsjećajući da su melodije koje su Sefardi donijeli iz perioda prije kraja 15. stoljeća prihvaćene u BiH.

Zanimljivost u tom kontekstu predstavlja činjenica da se melodija pjesme 'Kad ja pođoh na Bentbašu' oslanja na melodiju iz perioda 14./15. stoljeća koju su Sefardi koristili u sklopu bogoslužja tokom određenih jevrejskih praznika, a radi se o melodiji na kojoj se temelji još šest sefardskih pjesama, ljubavnog karaktera, poput pjesama - 'Moj dragi moj voljeni', ' Ruse kose curo imaš'..., a koje sadrže i neke italijanske elemente, tvoreći jedinstvenu i samo za ove prostore karakterističnu sintezu.

 

Generalna sekretarka Jevrejskog kulturno-prosvjetnog i humanitarnog društva "La Benevolencija" Elma Softić-Kaunitz za Fenu je istaknula da film “Sarajevo mi sevdad de oro” (Sarajevo moj grad od zlata), autorice Klare Pelja, zapravo, donosi priču o aktivnostima La Benevolencije i Jevrejske opštine tokom minulog rata u BiH 1992-1995. godine, uključujući humaniratne akcije i iskustva svih koji su dijelili sudbinu u tom periodu.

 

Film, između ostalog, govori i o stoljetnoj njegovanoj jevrejskoj tradiciji suživota i dobrosusjedskih odnosa i solidarnosti koji su posebno došli do izražaja u posljednjem ratu.

 

Evropski dani jevrejske kulture 2017. održavaju se u 35 zemalja u Evropi. Manifestacija je započela 1996.godine u Alzasu, Francuska, kao vrlo uspješna lokalna manifestacija. Do 1999.godine, proširena je na cijelu Francusku a potom u Njemačku, Švicarsku, Španjolsku, da bi 2000. godine i zvanično postala evropska manifestacija. Godina je to u kojoj se ovoj manifestaciji pridružilo novih 11 evropskih zemalja, među kojima i Bosna i Hercegovina.

Evropski dani jevrejske kulture obilježavaju se širom Evrope svake godine u prvoj sedmici septembra, svjedočeći o značajnom utjecaju i doprinosu jevrejskih zajednica obogaćivanju kulturnog kolorita kao svojevrsnog specifikuma jevrejskog naslijeđa.

(Fena/ad)