Piše: Siniša Lazić

“Don’t EVER let them get into a car”

Nakon što je zanat ispekao na  prethodna dva nastavka (Tokyo Drift , Fast and Furious), Justin Lin (rođen na Tajvanu) kreira više eksplozivnih i vizuelno upečatljivih scena, nego u svim ostalim dijelovima zajedno.  Ritam, atmosfera, napetost i efektne scene jurnjave  su na nivou koji je jednom Rob Cohenu, uprkos bogatoj produkciji i budžetu, nedostižan, a John Singletona da ne pominjem.

Priča nastavlja tamo gdje je stala na kraju četvrtog dijela, Don (Vin Diesel) je uhapšen, i Brian i Mia (Paul Walker, Jordana Brewster) ga vade iz autobusa na putu prema zatvoru. Iako su se skrasili u Riu, đavo im ne da mira pa kradu automobile u vlasništvu D.E.A. iz voza u punoj brzini (jedna od najuzbudljivijih i najbolje režiranih akcionih scena u serijalu).  U jednom od automobila je čip za koga je zainteresovan lokalni narko bos Reyes (Joaquim de Almeida). Flesh forward u Rio gdje  Diesel i Walker, uz malu pomoć prijatelja odluče da ga potpunio upropaste i opljačkaju u najboljem stilu Oceans eleven. Da priča ne bi bila potpuno jednodimenzionalna, stvari se komplikuju dolaskom federalaca u Rio na čelu sa Hobbsom (The Rock), u potrazi za ukradenim automobilima.  I to je to što se zapleta tiče.

Očigledno je da na planu likova film ne nudi nove momente. Kast je po principu “skupilo se staro društvo iz našega sokaka“ (Diesel,Walker,Brewster). Samo što ovaj put umjesto dvojice centralnih protagonista za koje će se publika vezati, pratimo grupu junaka vođenih istom motivacijom čiji se putevi  ukrštaju i svaki od njih ima dobar razlog da bude dio ove priče (pljačke). Osvježenje u odnosu na prethodne filmove je Hobbs (The Rock), dok većina ostalih glumaca, Tyrese i  Ludacris (2 Fast 2 Furious), i Sung Kang (Tokyo Drift ) repriziraju uloge i nisu uspjeli da se bitno izdignu iznad scenarističkih ograničenja koja se odnose kako na prostor koji su dobili, tako i na sam tekst i brzinu radnje.

Dramaturška konstrukcija je prilično labava i nedovršena, a uzrok toga je vjerovatno u tretmanu likova. Određeni likovi sa kojima se prethodnik dobro nosio u ovom filmu predstavljaju problem, pa se pojedini epizodisti (Matt Schulze) pojavljuju bez svjesti autora o cjelini koju treba da formira.
Postojao je potencijal promjene fokusa sa eskapističke akcije na dramu između likova, koncept koji , na žalost, osim u naznakama nije  sproveden. Iako film traje preko dva sata, pojedinačne odnose između likova saznajemo tek usputno, čime se, sa jedne strane, otežava praćenje radnje onima koji su se priključili tek od petog dijela i stiče utisak  nepotrebnog  ubrzanja radnje koji se i onako zahuktava, a sa druge, redukuje dramu među likovima u korist akcije.

Odnos Doma i Briana je hladan, gotovo nepostojeći, uz nekakvo podrazumjevajuće slaganje u svemu, ali ako je ranije tenziju stvarala Mia, Walker je sad član porodice a ona u blaženom stanju, pa se i to gubi.

Lik Doma (Diesel), i dalje tapka u mjestu i mi, zapravo, i nakon petog dijela nismo sigurni šta on predstavlja. I dok se mistifikovani Dom uklapao u opšti ton prvog Cohenovog filma, ovdje štrči jer ipak deset godina je bilo dovoljno da se razvije lik. S jedne strane, on je istinski zaštitnički nastrojen, simpatični anti-junak, a s druge  nemilosrdan i pametan zlikovac. Po principu biti loš momak je dobro, sve dok ste lojalni, časni i kul. U slabom scenariju sve kul replike su rezervisana za Doma, koje on izgovara uz dovoljnu ironije i samosvjesti, ali bez pokušaja pretencioznosti.

Brian (Walker) je, kao i uvijek nezanimljiv i antipatičan. Na njegovom licu zaista nije moguće očitati bilo kakvu emociju tako da njegova gluma uvijek  ima krajnje ograničen repertoar. Nije ni kod Diesela ništa bolje, ali on bar ima harizmu i pojavnost akcionog junaka.

The Rock, koji je ubjedljivo najbolji glumac u cijeloj ekipi, se savršeno snalazi u ulozi američkog saveznog agenta. On uspjeva da ujedini dovoljno protivrječnih karakternih osobina koje su ga činile zanimljivim likom i prije njegove filmske karijere dok je bio glavna harizma u WCW cirkusu. On i Diesel su dvije najveće zvijezde u onome što je ostalo od američkog akcionog filma i sjano je vidjeti ih u istom kadru. U produženoj sceni borbe hemija između njih očigledno postoji i nadam se da ćemo ih gledati ponovo  u nastavku.

Negativci su takođe jednodimenzionalni, ali to ne znači da su nezanimljivi. Nekoliko ekscentričnih pojedinosti sasvim su dovoljni kada je u pitanju lik Joaquima de Almeide koji je izašao iz Rodriguezovog šinjela (Desperado). Iako šef narko kartela , nije svemoćni bos, već  tek jedan od šrafova u većem i komplikovanijem policijsko-kriminalnom mehanizmu u Riu.Ukratko, u Riu ništa nije onako kako izgleda, pa i krađa trezora sa novcem iz policijske stanice izgleda sasvim normalno.

Ovdje već imamo legitiman podžanr car and crime filmova. Još od Bullitta (1968), preko sedamdesetih sa Gone in 60 seconds (1974), The Drivera (1978) Vanishing Pointa (1971), do Ronina (1998), potjere u Bad Boys II, i najnovijih rimejka gdje je glavni pokretač radnje jurnjava sa automobilima, pomenutih filmova  ima sasvim dovoljno. U žestokoj  konkurenciji  Fast Five sigurno spada ako ne u  najinventivnije, onda sigurno najbolje režirane.

Ipak, ono što nosi film od prvog do posljednjeg kadra nije tema, nije ni konkretan sadržaj scena (ne insistira se toliko na uličnim trkama i jurnjavi, uostalom, istih na pretek ima u prethodnim filmovima), već  akcije i brzina radnje. Dva sata prolazi kao dvadest minuta.

Kad su u pitanju akcione sekvence, relativno, koliko to mogu da budu, svježe ideje dale su mogućnost Justin Linu da se poigra i stvori neke vrlo kreativne i idejno komplikovane scene potjere automobilima. Furiozna montaža samo dodatno podize adrenalin, a posljednja jurnjava sa trezorom je stvarno majstorski postavljena i realizovana situacija kakve rijetko viđamo.

Kad smo kod automobila, u filmu imamo od Ford Galaxie iz 1963. Subaru WRX, DeTomaso Pantera, Acura NSX,  Ford GT, a posebno obratite pažnju na Dodge Chargere napravljene specijano za film.

Sve u svemu Fast Five je eksplozivno režiran film sa  čistokrvnom akcijom i spektakularnim jurnjavama kao trademarkom serijala , koji definitivno ne oskudjeva originalnim idejama na nivou akcije i otvaranja novih  podzapleta, što bi trebalo da posluži kao premisa za još nekoliko nastavaka.

VEZANI TEKSTOVI:

BLIN/FILMSKA KRITIKA: 'Gallants' - u svjetlu old school tradicije

BLIN/FILMSKA KRITIKA: Detective Dee and the Mystery of Phantom Flame

(BLIN MAGAZIN/đk)