Piše: Dr. Bakir NAKAŠ, Radio Slobodna Evropa
Državna bolnica "Sarajevo", formirana je u prostorima ranije Vojne bolnice Sarajevo, sljedbenice prve turske vojne bolnice u Sarajevu sagrađene 1866. godine, 1992. godine, nakon što su je 10. maja 1992. godine napustili pripadnici jugoslovenske armije.
Tokom 1425 dana opsade bolnica nije prestajala sa radom niti za jedan trenutak. Udaljena od prve borbene linije nešto više od 300 metera, bolnica je bila pogođena sa više od 200 projektila/granata/ različitog kalibra, uz stalnu izloženost snajperskoj vatri sa okolnih brda.
Na dan napuštanja u bolnici je ostalo 35 uposlenika i 50 “ležećih” bolesnika. Ubrzo nakon formiranja bolnice u nju se vraćaju uposlenici koji su je iz različitih razloga napustili u prethodnom periodu. Njih oko 190 je pružalo zdravstvene usluge brojnim pacijentimado prestanka blokade Sarajeva.
Bolnica je dijelila sudbinu grada Sarajeva. Osigurala je svoju funkciju i zbrinula gotovo 10.000 ranjenika bez energenata, grijanja, gasa, vode kao i hrane, lijekova i sanitetskog potrošnog materijala. U četverogodišnjem periodu obavljeno je više od 15.000 velikih operacija u opštoj anesteziji, više od 1,5 mil. laboratorijskih, mikrobioloških, radioloških i drugih nalaza.
U periodu prije agresije bolnica nije imala hospitalne kapaciteta za porodiljstvo ali zbog specifičnosti situacije i potreba formirana je i ova jedinica u kojoj je na svijet došlo više od 2.000 novih stanovnika Sarajeva. Predratna Vojna bolnica je imala ugovor sa fondom zdravstvenog osiguranja/SIZ-om o liječenju civilnih lica. Pred samu agresiju gotovo 60% kapaciteta tadašnje Vojne bolnice bilo je popunjeno civilnim osiguranicima.
Po izbijanju ratnih dejstava zbog prisustva naoružanih lica u bolnici i djelovanja prema građanima razvio se animozitet prema ovoj ustanovi. Jedan od rezultata ovog animoziteta bila je ishitrena naredba Kriznog štaba Kliničkog centra da se bolnica, neposredno nakon predaje vlastima Bosne i Hercegovine, iseli te svi lijekovi, potrošni materijal, hrana i oprema, kao i osoblje premjeste na Klinički centar, a zgrada i prateći objekti bolnice promjene namjenu.
Zalaganjem i posebnim naporom uposlenika provedena je procedura upisa bolnice u sudski registar u mjesecu maju, što je onemogućilo ovu prisilnu integraciju. Aspiracije nisu prestale niti narednih godina sa ponudama nakon završetka agresije da se bolnice integriraju, a da se direktoru bolnice ponudi mjesto medicinskog direktora Kliničkog centra, što nije prihvaćeno.
Tokom agresije cjelokupna aktivnost bolnice odvijala se u prizemnim i podrumskim prostorijama jer je permanentno bila izložena artiljerijskoj vatri sa okolnih brda. Udaljena manje od 200 metara od prve borbene linije, tokom okruženja bolnica je pogođena sa više od 200 projektila iz različitog artiljerijskog oružja, što je rezultiralo velikim razaranjima ukupnih bolničkih kapaciteta. Zahvaljujući pomoći Vlade Republike Grčke, bolnica je od 1996. do 1997. godine u potpunosti rekonstruisana i nastavila sa radom u novim uvjetima.
U periodu od 1998. do 2000. nastavlja se pritisak da bolnica preraste u Institut za majku i dijete, kao zamjena za razrušenu ginekološko-akušersku i pedijatrijsku kliniku “Dr. Zehra Muidović” na Jezeru. Tadašnje ministarstvo zdravstva Kantona Sarajevo, angažovalo je Zavod za javno zdravstvo Kantona Sarajevo, stručnu referalnu instituciju za organizaciju zdravstva, koja je sačinila elaborat o mjestu Državne bolnice u mreži bolničkih zdravstvenih kapacijeta Kantona Sarajevo. Kao rezultat tog zadatka sačinjen je izvještaj sa prijedlogom da se unutar kapaciteta dotadašnje Državne bolnice Sarajevo formira Opća bolnica kapaciteta 300 postelja sa sadržajima koji, prema normativima i standardima zdravstvene zaštite, odgovaraju nivou Opće bolnice. Konačno 2000. godine Skupština Kantona Sarajevo preuzima osnivačka prava za uspostavljanje Opće bolnice Sarajevo i kao takva ostaje u mreži zdravstvenih ustanova sarajevskog kantona. Važno je naglasiti da bolnica nije prestajala sa radom niti jednog trenutka tokom agresije, rekonstrukcije i kasnijeg rada.
Nakon prerane smrti dugogodišnjeg šefa hirurških disciplina, glavnog hirurga Armije Bosne i Hercegovine, osnivača i predsjednika Nezavisnog sinditaka radnika u zdravstvu dr. Abdulaha Nakaša, na prijedlog pacijenata Skupština Kantona Sarajevu mijenja naziv i bolnica se od tada zove: Javna ustanova Opća bolnica ”Prim. Dr. Abdulah Nakaš” koja sa ukupno 330 postelja nastavlja svoj rad sve do danas.
Dolaskom novog menadžmenta na čelu sa direktoricom prof. dr. Sebijom Izetbegović, u martu 2013. godine, bolnica se ne razvija u skladu sa razvojnim programom koji je prezentiran od strane kandidata tokom provođenja izbora na poziciju direktora bolnice. Kontinuirano se smanjuje broj laboratorijskih i drugih analiza, gasi se odjel za patologiju i analize se povjeravaju privatnoj ustanovi u okviru bolnice, mijenjaju se ugovori o radu, zabranjuje se prijem “teških” bolesnika, do tada uobičajena saradnja u procesu dijagnostike i liječenja sa Kliničkim centrom se ne podržava, a procenat iskorištenosti posteljnog fonda sa 70% u 2011. godini pada na 50%.
Na ovaj način, politikom onemogućavanja normalnog rada otvoreno je pitanje rentabilnosti rada ove ustanove. Bez kvalitetne analize i konsultovanja struke krajem 2015. godine formirana je radna grupa sa jedinim zadatkom da provede gašenje i ukidanje Opće bolnice pod krinkom racionalizacije i objedinjavanja svih bolničkih kapaciteta u Kantonu Sarajevo unutar Univerzitetskog kliničkog centra Sarajevo.
Na žalost, provođenje ovog netransparentnog procesa na način na koji se provodi, dodatno otežava i onako lošu situaciju u zdravstvu KS i unosi nemir i zabrinutost među građane Sarajeva koji su korisnici usluga ove zdrvstvene ustanove. Vjerovati je da će razum ipak prevladati i da simbol grada, Opća bolnica koja pripada svim građanima grada Sarajeva i BiH, neće šaptom pasti.
(DEPO PORTAL, BLIN MAGAZIN/dg)