Piše: Fedžad Forto
Navela je da je prethodni komesar za proširenje Štefan Fuele u februaru predstavio inicijativu Evropske komisije kao dodatni vid pomoći EU Bosni i Hercegovini u procesu integriranja. Ona se sastojala od proširenja foruma Strukturiranog dijaloga na pitanja o borbi protiv korupcije uz učešće civilnog društva, formiranja radne grupe za IPA-u u kojoj su bili i voditelji izvršne vlasti u BiH, te povezivanja prioriteta ekonomskog i socijalnog razvoja s prioritetima korištenja pretpristupne pomoći i sredstava međunarodnih finansijskih institucija.
Inicijativa je krenula u realizaciju, ali su, podsjeća Savić, BiH ubrzo pogodile katastrofalne poplave i izazovi integracije su, sasvim logično u takvoj situaciji, izašle iz fokusa, jer su brojne zajedničke aktivnosti s Evropskom komisijom bile posvećene otklanjanju posljedica ove prirodne katastrofe.
Odgovarajući na molbu Direkcije u svojstvu kancelarije državnog IPA koordinatora, Evropska komisija je predložila, a Vijeće ministara BiH podržalo preusmjeravanje oko 42 miliona eura iz programa IPA 2011, 2012 i 2013 za oporavak i rekonstrukciju nakon poplava. Također, za ovu namjenu alocirano je i 15 miliona eura iz paketa IPA 2014.
- Nadležne institucije u BiH izradile su nacrt Akcionog plana za zaštitu od poplava i upravljanje rijekama 2014-2017 čije je usvajanje važno za korištenje sredstava EU u ovoj oblasti. Uprkos gotovo nemogućim rokovima i bez priprema koje su bile uslovljene uspostavljanjem efikasnog mehanizma koordinacije, BiH je ove godine isplanirala i državni program IPA 2014, koji je Evropska komisija nedavno i usvojila - istaknula je Savić.
U međuvremenu su Hrvatska i Slovenija inicirale potrebu za razgovorom o tzv. novom pristupu Evropske unije u odnosima s BiH, najavljujući svojevrsnu reorganizaciju bavljenja prioritetima u procesu.
Savić podsjeća da je ideja ukazivala na poruku da je maksimum napora potrebno uložiti u strukturne reforme i socio-ekonomski oporavak od kojih će građani imati vidljivu korist. Već tada je bilo jasno da mogući novi pristup ne bi značio drugačiju integrativnu putanju za BiH od one koju imaju svi ostali, niti snižavanje kriterija za članstvo, već bavljenje najkrupnijim izazovima u ovoj državi na način da se njima ne uvjetuje napredak u početnoj fazi procesa.
Prvi konkretni detalji predstavljeni su u britansko-njemačkoj inicijativi u novembru, koja je na decembarskoj sesiji ministara vanjskih poslova EU dobila oblik inicijative EU.
- Sudeći prema Izvještaju Evropske komisije o napretku za 2014. BiH je napredovala u domenu carinskog zakonodavstva, kontroli granica, azilu, migraciji, viznoj politici i pregovorima o pristupanju Svjetskoj trgovinskoj organizaciji. Ograničeni i vrlo mali napredak zabilježen je, između ostalog, u oblasti konkurencije, energetike, poljoprivrede, transporta i socijalnih politika - navodi Savić.
Kaže da se od novih vlasti očekuje da se potpisom obavežu na provođenje socio-ekonomskih reformi na temelju Sporazuma za rast, što bi, u konačnici dovelo do stupanja na snagu Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju.
Također, odluka o uspostavljanju efikasnog mehanizma koordinacije bi trebalo da bude među prvim zadaćama novog Vijeća ministara BiH.
Savić naglašava da BiH treba da izradi planske dokumente u sektorima demokratija i upravljanje, te vladavine prava i osnovna prava da bi mogla računati na novac iz IPA 2015 alokacije. Do kraja februara treba da opiše stanje u ovim sektorima, a do kraja aprila definiše prioritetne pravce razvoja.
- Među prvim aktivnostima u narednoj godini jest i završetak izrade Nacionalnog programa ekonomskih reformi koju na državnom nivou koordinira Direkcija za ekonomsko planiranje. Ovo su samo neki od predstojećih izazova. Njihova ozbiljnost i složenost ukazuju da bi i 2015. mogla biti godina jednako velikih iskušenja i ispita - kazala je Agenciji FENA direktorica Direkcije za evropske integracije BiH Nevenka Savić.
(FENA/dg)